Tijdens een van de nocturnes op de boekenbeurs mocht ik samen met een aantal collega’s auteurs getuige zijn van een interview van Xavier Taverne met Dirk De Wachter. Hoewel ik het doorgaans niet heb voor deze format, was het gesprek bijzonder aangenaam. Ik laat je er dan graag ook getuige van zijn …
Dirk De Wachter beweert dingen te zeggen die iedereen weet. ‘Maar als het van iemand komt met een academische achtergrond, dan krijgen mensen bevestiging’. En dan zeggen ze: ‘zie je wel, het is zo’.
We streven te veel naar geluk
Rechtstreeks inzetten op geluk loopt meestal niet goed af. Het eindigt vaak in een opbod zonder einde. En het maakt ons embetant. Het leven is af en toe ook zorgen, je plicht doen, loyaliteit, ethisch leven en gewetensvorming.
We zijn te ver doorgeschoten naar de autonomie van de persoon. Ten koste van de verbinding. De ‘ikkigheid’ heerst. Het al te opzwellend ik-zijn leidt tot ledigheid.
Het ‘zelf’ is maar in de blik van de ander. Geluk is iets betekenen voor de ander. Zingeving zorgt indirect voor geluk. En laten we ook de samenhorigheid in het oog houden.
“Da sein is met einander sein - Heidegger”
Het lastige van het leven is een uitnodiging voor het mooiste van het leven. De essentie zit hem in heel kleine dingen. Deel het, slik het niet in.
De ikkigheid is vaak een een mechanisme voor mensen om zich te beschermen. Omdat ze teleurgesteld, gekwetst of afgezonderd zijn door de ander. Om te ‘ontikken’ moeten we ons paradoxaal terugtrekken in onze burcht.
Zoeken naar verbinding
Als mensen zeer vroeg gekwetst zijn geweest, dan moeten we weer proberen in verbinding te gaan. Gekwetste mensen kunnen elkaar helpen want ze verstaan elkaar beter dan succesvolle. Een therapeut zoekt naar plekken in het water waar de patiënt kan staan en waar hij terug verbinding kan maken. Hij zoekt ingangspoorten en positieve zaken.
Eenzaamheid zit hem vaak in geen connectie hebben. Het gevoel hebben dat niemand om je geeft of op je wacht. Als mensen afdrijven van het sociale weefsel, dan dreigt suïcide.
Het belang van de aanraking
In tijden van #metoo, zouden we angst kunnen krijgen om elkaar aan te raken. Dat zou zeer fout zijn. Elkaar durven vastpakken, is belangrijk. Kwestuur en verdriet hebben aanraking nodig. Iemand bij wie je verdriet kan delen. De meest betekenisvolle momenten zijn na verdriet en in nabijheid.
Xavier Taveirne vertelt dat hij zijn vader, bij het overlijden van zijn oom, een tijdlang vastgepakt heeft. Dat was de eerste keer in hun leven. Ze hebben daar nadien nooit over gesproken. ‘Ik kom uit West-Vlaanderen’.
Een ding met stekels
Verdriet is een ding met stekels, tot bloedens toe. Dat kan je best zwachtelen met windels van woorden, luisteren en stilte. Tot je het kan meenemen voor de rest van je tijd. Niet alleen jezelf zwachtelen maar ook je omgeving.
Hoe kun je mensen in een context plaatsen zodat het verdriet opgenomen kan worden? Deel uw miserie in intieme kring bij mensen die je kan vertrouwen. De psychiater is een katalysator in dit proces. Niet teveel gericht op doelen. Verdriet vang je niet op in een flowchart.
Het grootste geluk
Dirk De Wachter zijn grootste geluk is dat hij door zijn ouders graag gezien was. Dat hij er mocht zijn. Zo onstaat hechting. Het belang om liefdevol voor je kinderen te zorgen. Soms zijn we teveel met ons zelf bezig.
Het meest plezant is thuis komen, iemand die op je wacht, naar muziek luisteren, lezen, leren, een beetje schrijven, nadenken, … niets doen.
De fundamentele zin van het leven voor Dirk De Wachter is zijn werk als psychiater. Daar kan hij voor een paar tientallen mensen een verschil maken.
Stel dat iedereen ter wereld een verschil kon maken in het leven van enkele mensen?
Boekenbeurs 2019 – Antwerp Expo – nocturne georganiseerd door LannooCampus – opgetekend door Dirk De Boe