Wat als we de mens terug centraal zouden stellen?
De meeste ondernemingen werken volgens een vaste hiërarchische organisatiestructuur. Afdelingen opereren los van elkaar en er is flink wat bureaucratie. Wat als we de mens eens eigenaar van zijn werk maken? Zodat hij er voldoende invloed op heeft en er verantwoordelijkheid voor kan en wil opnemen? Zowel op vlak van zijn werkinhoud, zijn manier van werken, de evaluatie van zijn werk en hoe hij zijn werktijd invult. Maar ook met betrekking tot de omgeving waarin hij werkt, het materiaal dat hij gebruikt, hoe hij zijn netwerk inschakelt en de wijze waarop het werk georganiseerd wordt. Het transformatierad is een model om na te denken over deze verschillende aspecten.
Durf patronen doorbreken
Het transformatierad is een denkmodel dat een organisatie in al haar aspecten kan veranderen. Maar bij elk van de segmenten van het rad zijn er afremmende patronen en vastgeroeste gewoontes die ertoe leiden dat het niet in beweging komt. Neem bijvoorbeeld de werkinhoud, dan stellen we een aantal patronen vast zoals functiebeschrijvingen, competentiematrices, jobtitels, aanwervingen op diploma en vaste contracten. Dat zijn de dag van vandaag vaak tegenwerkende patronen die innovatie afremmen. De kunst bestaat erin om voor die afremmende patronen alternatieven te bedenken. Voor de werkinhoud zou je tot volgende alternatieven kunnen komen.
Denk systemisch
Deze oefening kan je doen op elk van de segmenten van het transformatierad. Het gevaar bestaat erin om fragmentarische verbeteringen door te voeren zonder er een geheel van te maken. Het is belangrijk om in te zien dat alle segmenten van het transformatierad met elkaar verbonden zijn. Stel dat een onderneming afscheid wil nemen van het huidige evaluatiesysteem. Dan zal ze moeten kijken op welke manier ze werknemers kan betrekken bij hun werkinhoud, hoe ze het werk uitvoeren, wanneer en waar ze werken en welk materiaal ze ervoor nodig hebben. Wil je werknemers eigenaar maken van hun werk, dan heb je een integrale aanpak nodig die van binnenuit ontstaat en waarbij alle medewerkers en leidinggevenden betrokken zijn. En het begint natuurlijk bij de missie en de visie. Die vormen de kern van het transformatierad.
Breng het rad in beweging
Een valkuil is om het transformatierad alleen cognitief of rationeel te bekijken. Verandering gebeurt door mensen. En die worden niet graag veranderd. Ze veranderen wel als ze zelf voldoende betrokken zijn en voordeel hebben bij de transformatie. Mensen veranderen of bewegen als ze emotioneel geraakt worden en als de transitie voor hen betekenis heeft. Dat betekent dit dat je bijkomend zult moeten inzetten op een aantal aspecten die dynamiek kunnen geven aan de verandering. Zo breng je het transformatierad van je onderneming in beweging
Allemaal mooi, maar hoe begin je er nu aan?
Er bestaat een gestructureerde aanpak om een dergelijke transitie aan te vatten. Lees er meer over in het boek Innoshock waarin daarover een hoofdstuk gewijd is. Je kunt hierover ook een afspraak maken via mail naar dirk@dirkdeboe.be of me bellen op +32474949448
Dirk